شما از گلدانهای خانهتان چطور مواظبت میکنید؟ میدانید هر چند وقت یک بار باید به آنها آب بدهید؟ میدانید در طول سال گلهایتان چه مراحلی را برای رشد طی میکنند؟ گیاهان شما چه زمانی گل میدهند و گلهایشان چه زمانی تمام میشود یا چه زمانی برگهایشان کم میشود؟ در باغچه حیاط درخت میوه دارید؟ درخت شما چه زمانی میوه میدهد؟ اگر قرار باشد، شما باغبان خوبی برای باغچه یا گلدانهایتان باشید. باید اطلاعات کاملی درباره مراحل رشد ونمو گیاهانتان داشته باشید و گرنه ممکن است بیاطلاعی شما از روند رشد گیاه باعث شود انتظارات نابجایی در ذهنتان شکل بگیرد و با این تفکر اشتباه کاری کنید که به گیاهتان آسیب برسد یا آن را کاملا نابود کنید. زندگی مشترک شما هم نهالی است که قرار است با کمک شما و همسرتان به رشد و شکوفایی برسد اما زمانی که از مراحل و فرایند زندگی مشترک خود بیاطلاع هستید نه تنها نمیتوانید به رشد و شکوفایی آن کمک کنید بلکه ممکن است این بیاطلاعی شما آسیب جدیای به زندگیتان وارد کند.
نمیشود از درخت گیلاس انتظار داشت که در ماه بهمن سبز باشد یا درخت خرمالو در تیر ماه میوه بدهد. یا وقتی ماه به ماه به درختان با گلهایتان آب ندادهاید، توقع داشته باشید آنها سبز بمانند و میوه بدهند. اما وقتی پای زندگی مشترک وسط میآید، بسیاری از زوجها همه این نکات واضح را از یاد میبرند.
کمتر کسی به این توجه میکند که ازدواج طی سالها چه مراحلی را پشت سر میگذارد یا برای داشتن زندگی خوب باید به چه نکاتی توجه کرد و چه کارهایی انجام داد. همین کماطلاعی و بیتوجهی هم البته باعث میشود که تعدادی از زوجین بعد از مدت کمی که از ازدواجشان میگذرد- وقتی اوضاع بر وفق مراد نباشد- تصمیم به جدایی بگیرند. این تصمیم درست مثل این است که شما چون درخت گیلاستان در بهمن میوه نداده، آن را از خاک بیرون بکشید و گوشهای بیندازید! اما در عوض زمانی که با مراحل رشد درخت آشنا باشید، میدانید که در اواخر بهمن- زمانی که هنوز شاخهها کاملاً خشکند- زمان هرس و رسیدگی به درخت است؛ کود دادن و بیل زدن خاک را فراموش نمیکنید و تصور نمیکنید چون شاخهها خشکند، رسیدگی بیفایده است تابستان سال بعد، گیلانهای آبدار و خوشمزه البته نشان میدهد که کاملا حق با شما بوده است.
دنیا در زیباترین شکل ممکن
معمولاً در این دوره و زمانه دیگر بیشتر افراد قبل از ازدواج تا حدی با همدیگر آشنا میشوند، به هم علاقه پیدا میکنند و بعد تصمیم به ازدواج میگیرند. دوره عشق و عاشقی , نامزدی هم که البته شیرینترین دوره است، همه چیز زیباست و ایدئال. معمولاً واقعیتهای زندگی، ویژگیهای نه چندان خوشایند همسر آینده، خانواده او یا حتی ویژگیهای خاص خود ما که در آینده میتواند مشکل ساز باشد، از چشم مان دور میماند. نکته اینجاست که بالاخره واقعیتها خود را به روابط ما تحمیل میکنند و اجازه نمیدهند این دوران خوش خیلی طول بکشد. البته هر چقدر قبل از تصمیم برای آغاز زندگی مشترک، شناخت بیشتری از خود، نیازها، همسر آینده و شرایطی که با آن روبه رو خواهید شد، داشته باشید، این دوران طلایی میتواند طولانیتر، شادتر و طلاییتر باشد.
شوک
معمولا بعد از ورود به زندگی مشترک و بعد از گذشتن چند ماه از آن، کمکم افراد متوجه می شوند که زندگی آنقدرها هم که تصور میکردند، شیرین نیست. همسرشان آنقدرها هم که تصور میکردند، بدون ایراد نیست و حتی خودشان هم آنقدرها که تصور میکردند، همسر ایدئالی نیستند! خلاصه آنکه مشکلات کمکم خودشان را نشان میدهند. متاسفانه بسیاری از جوانانی که طلاق میگیرند، در همین مرحله و با این تصور که زندگیشان به پایان رسیده، دست به این کار میزنند. درست مثل همان ماجرای بیرون کشیدن درخت از خاک در بهمن ماه. درست است که گاهی وقتها اطلاعات به دست آمده چندان خوشایند نیست و حتی بسیار تلخ، گزنده و حتی عذابآور است اما این زمان اصلا وقت مناسبی برای تصمیمگیری نیست، چرا که احساسات جریحهدار شده ی ما ، فشار زیادی به ما وارد میکند و کمتر میتوانیم به ابعاد دیگر موضوع توجه کنیم. کمی صبر، بیشترین کمک و راهنما برای طی کردن این دوره است. در حال حاضر بسیاری از جوانان نمیتوانند صبر کرده و احساساتشان را کنترل کنند؛ به همین دلیل هم نمیتوانند عملی کردن تصمیمات ناگهانی خود را به تعویق بیندازند.
بر سر دو راهی
حالا شما اطلاعات بسیار بیشتری درباره ازدواج و زندگی مشترک و البته همسرتان به دست آوردهاید؛ متوجه ایرادها و مشکلات شدهاید و در این شرایط احساس میکنید که زندگی مشترکتان بیشتر از آنکه به شما انرژی، امید و شادی بدهد، شما را آزرده و ناراحت میکند. البته به دست آوردن این اطلاعات چندان هم آسان نبوده است. احتمالا چندین بار دلتان شکسته، غرورتان جریحهدار شده، جر و بحثهای تلخی داشتهاید و حتی تجربه قهر یا دعواهای سختی را پشت سر گذاشتهاید. اما به صرف اینکه رنج کشیدهاید، گریه کردهاید و روزهای پر استرس و عذاب آوری داشتهاید، دلیل درستی نیست که بخواهید در یک اقدام ناگهانی صورت مساله را پاک کنید. حالا با داشتن این آگاهی و اطلاعات، زمان خوبی است تا تصمیم بگیرید که میخواهید با زندگی مشترکتان چه کار کنید و چه گامهایی برای بهبود آن بردارید. میخواهید به آن رسیدگی کنید یا نه همین طور و در همین وضعیت ادامه دهید؟
خانمی میگفت تازه بعد از ازدواج متوجه شدم که چقدر غرغرو هستم یا آقایی میگفت که بعد از چندبار دعوا با همسرم متوجه شدم که درباره رعایت نظم و ترتیب خانه دچار وسواس هستم. گاهی اوقات بعضی افراد- (باید گفت این افراد بیشتر از نسل قبلتر هستند)- ترجیح میدهند با همین مشکلات به زندگیشان ادامه بدهند و قدمی برای بهبود بر ندارند. البته نسل جدید با توجه به اینکه صبر و تحمل کمتری دارد، بسیاری مواقع به فکر فرار از این موقعیت ناخوشایند افتاده و جدایی را به عنوان راهحل در نظر میگیرد.
اگر به نظر خودتان شما با دشوارترین و غیرقابل حلترین مشکلات در زندگی روبه رو هستید، لطفا در اولین انتخاب به فکر پایان دادن زندگی مشترکتان نباشید.
زمانی برای عمل
در بیشتر موارد افراد کمی به این مرحله میرسند چرا که کار سختی در انتظار افراد است؛ اینکه شما تصمیم بگیرید با اطلاعاتی که از همسرتان به دست آوردهاید چه کنید؛ مثلاً اگر متوجه شدهاید همسرتان آنقدرها هم به قولهایی که میدهد عمل نمیکند، میخواهید چه کنید؟ یا اگر متوجه شدید که همسرتان به مادرش خیلی وابسته است، چه کار خواهید کرد؟ اگر هنوز امید داشته باشید و البته دلخوری از همسرتان باعث نشده که احساس طلبکاری از زمین و آسمان کنید، احتمالا تصمیم میگیرید به فکر آموختن مهارتهایی جدید باشید، کتاب بخوانید با مشاور مشورت کنید یا عاداتی را که تا قبل از این به عنوان بخشی از شخصیت تان پذیرفته بودید، کنار بگذارید.
در بعضی موارد البته لازم است که نه فقط شما که همسرتان هم قدمهایی برای تغییر و بهبودی بردارد. استفاده از زوج درمانی یکی از گزینههایی است که میتواند کمک خوبی برای افراد باشد.
البته این راهها و تغییر رفتارها چندان آسان نیست. چرا که تغییر کردن نیازمند صرف وقت و انرژی فراوان است. اما اگر در این مرحله به داد زندگیتان برسید، آن وقت میتوانید امیدوار باشید که در فصل بعد ثمره شیرینی نصیبشان خواهد شد؛ درست مثل رسیدگی به باغچه در فصل زمستان و بهرهمندی از نتایج در تابستان بعد.
تولد دوباره
هر چند وقتی مشکلات از همه طرف ما را تحت فشار قرار داده، دلمان شکسته، عصبانی هستیم و احساس میکنیم نادیده گرفته شدهایم، امید به آیندهای خوب از بین میرود و جز سیاهی چیزی نمیبینیم اما کافی است کمی بر این احساساتمان غلبه کنیم، تلاش کنیم و تغییراتی در خودمان به وجود آوریم یا حتی بخشی از مشکلات را بپذیریم و با آنها کنار بیاییم. آن وقت میبینید احساسات خوبی که تصور میکردید دیگر امکان ندارد سراغتان بیایند، دوباره به سراغتان آمدهاند.
متاسفانه چون بسیاری از افراد متوجه این تغییرات و مراحل در زندگی شان نبودهاند، اگر در زندگی دوام آورده باشند و به درسهایی که از زندگی گرفتهاند، توجه کرده باشند، تازه بعد از گذشت 15- 20 سال از زندگی متوجه میشوند که در این سالها چقدر از لحاظ عاطفی به همسرشان وابسته شدهاند و همدیگر را دوست دارند.
اما شما که حالا با این مراحل آشنا شدید، قطعا میتوانید از فرصتهایتان استفاده بیشتری کنید و با اقدام و تصمیمگیری در زمان مناسب، دوباره این احساسات مثبت را در رابطهتان تجربه کنید.
سخن در بیان آیات نورانی سوره ی مبارکه مومنون بود ....( والذینهم لامانتهم وعهدهم راعون مومنون 8) .....معانی واژه ی امن را در بحثهای گذشته بیان نمودیم.... امن یعنی ایمنی و آرامش قلبی.... آن حالت اطمینان خاطر... و انسان مومن کسی است که آرامش خاطر دارد و دیگران نیز از او در آرامشند... انسان مومن و متقی به ذکر الهی دلش آرامش مییابد و در مقابل آنچه در این دنیای دنی میگذرد بر او استوار میماند ..... اما صفتی دیگر برای انسان مومن و متقی.... مومنون آن کسانی هستند که مراعات امانتها را مینمایند..... مومنان حقیقی وعهدهم راعون هستند.... واژه ی عهد به معنای نگهداری و مراعات پی در پی شیء را گویند .... در قرآن چند واژه داریم که یک معنا را در ذهن تداعی مینماید.... عهد, عقد, میثاق.... که معنای پیمان میدهند.... عهد به معنای نگهداری و مراعات شئی است و به معنای حفظ و نگاه داشتن است ... در کلام دلجوی حضرت باری تعالی آمده است ( اوفوا بالعهد ان العهد کان مسئولا اسرا 34) ...
فردی آمد محضر امام صادق علیه السلام که عرضه داشت ..... از خداوند شکایت دارم !!!! مگر خداوند نفرموده.. ادعونی استجب لکم.... و من خیلی دعا نمودم اما استجابتی نیافتم.... امام علیه السلام فرمودند... مگر نشنیده ای کلام الهی را که فرمودند ( اوفوا بعهدی اوف بعهدکم )....خداوند تبارک و تعالی همیشه بر سر عهد و پیمان خویش است..... اگر سست عهدی است از جانب ماست که حریم الهی را نگاه نداشتیم ....اگر استجابتی در دعا نیست به خویش رجوع نماییم که چرا فراموش نمودیم عهد خویش را با معبود ....
اما واژه ی میثاق هم به معنای عهد و پیمان آمده است اما نه هر عهد و پیمانی ... آن عهدی که با سوگند محکم و استوار شده باشد را میثاق گویند.... ( و اذ اخذنا میثاق بنی اسرائیل لا تعبدون الا الله بقره 83 ).... میثاق عهدی را گویند به مانند معاهده هایی که اکنون کشورها دارند و ذیل معاهده نامه ها را مهر مینمایند و امضا مینمایند. که مثلا به سرزمین ها تعدی و تجاوز ننمایند و...
میثاق بنی اسرائیل نیز به مراتب از عهد شدید تر است که بنی اسرائیل هیچ گاه بر سر عهد خویش استوار نبودند لذا خداوند تبارک و تعالی خطاب به این قوم عصیانگر شدت بیشتری در کلام دارند هر چند در خود واژه ی اخذ نیز شدت نهفته است که اخذ نمودن آن گرفتن با شدت را گویند..... در علم حدیث نیز این واژه را داریم که میفرمایند مثلا راوی حدیث ثقه است... یعنی قابل اعتماد است روای و روایتی که نقل نموده است.......
خداوند فرمودند ولذینهم لاماناتهم و عهدهم راعون ..... در بیان این آیه این نکته ضروری است که ما دونوع عهد داریم.... گاه عهد بندگان با خالق است....مانند آیه سوره ی بقره ( اوفوا بعهدی اوف بعهدکم)....رمضان عهد الله است.... حج عهد الله است... این ها عهد و پیمانهایی است میان خالق و مخلوق ....اما گاه عهد میان انسانها است....مانند همین آیه ی سوره ی مبارکه مومنون ( ولذینهم لاماناتهم و عهدهم راعون ).. که انسان مومن نسبت به آنچه در عهد و پیمان خویش با برادر مومن خود دارد مراقبت مینماید و حفظ مینماید..... اما واژه ی راعون از ریشه ی رعنو رعی مشتق شده است...به معنای مراعات نمودن....به معنای محافظت شدید و مراقبت هر شیئی را گویند...به چوپان راعی گویند که حافظ گله و گوسفندان خویش است.... به به منطقه ای و مکانی که حیوان در آن به چرا مشغول است مرعی گویند .... زیرا حیوان با آسودگی به چرا مشغول است و به گونه ای در محافظت است.... ( کلوا وارعوا انعامکم )....
نبی مکرم اسلام صل الله علیه و اله و سلم فرمودند: من لا عهدله لا دین له.... آنی که بر سر عهد و پیمان خویش نیست دین ندارد.... لذا عهد بنا به فرموده ی بزرگان حرمت الهی دارد....اما خیلی از عهد و پیمانهای ما از این دست نیست... یعنی صدق واژه ی عهد نمیماید ... این نیاز به توضیح بسیار دارد که انشالله فرصتی باشد در یک بحث جداگانه خواهم نگاشت ....
اولین تعهدی که از انبیا الهی گرفته شده است صدق حدیث است زیرا جامعه نیاز به صداقت دارد و دوم ادای امامت الهی است که فرمودند ( مابعث الله نبی الا بصدق حدیث وادا الامانه )....
والذینهم علی صلواتهم یحافظون ...... دیگر نشانه ی انسان مومن و الهی این است که محافظت بر نماز خویش دارند ..... واژه ی صلاه در لغت عرب به معنای توجه و انعطاف است و دعا و تمجید.... لذا میگویند صلیت علیه بر او دعا نمودم ... یا او را ستودم..... خداوند در بیان صفات انسان مومن در ابتدای این سوره نیز به نماز اشاره نمودند و در این فراز از کلام الهی که آخرین صفت را بر میشمارد نیز به نماز تاکید دارند....آجا فرمود الذینهم فی صلاتهم خاشعون.... که انسان مومن و متقی نماز خاشعانه دارد و بر نماز خویش محافظت مینماید.... نکته ی زیبای این آیه این است که فرمودند یحافظون... بر باب یفاعلون و مفاعله .... مفاعله طرفینی است... وقتی انسان بر نماز خویش محافظت نماید نماز نیز او را حافظ است ....آنی که ما باید در نماز خویش حفظ نماییم آداب نماز است و حدود نماز و اوقات نماز و مقدمات و مقارنات و دوری از مبطلات نماز.... لذا فرمودند امام صادق علیه السلام اعرفوا شیعتنا کیف محافظتم علی مواقیت الصلاه ..... شیعیان امام صادق علیه السلام را نشانه هاست که یکی محافظت بر نماز است و ان هم نماز اول وقت ...... اما نماز انسان مومن را از چه محافظت مینماید ؟؟؟ که فرمودند ذات اقدس اله ( و اقم الصلاه ان الصلاه تنهی عن الفحشاو المنکر عنکبوت 45 ).... لذا بزرگان علم اخلاق در باب آداب اصلاه کتابها تالیف نموده اند و مطالب بسیار دلنشینی را عنوان نمودند که انشالله اگر توفیقی حاصل شود در باب آداب الصلاه از دیدگاه ائمه ی معصومین علیهم السلام و بزرگان علم اخلاق انشالله مطالبی را مینگارم......
و اما خلاصه ی این چند آیه که بیان شد این است که خداوند هفت صفت اساسی برای انسان مومن و متقی در ایات ابتدایی سوره ی مومنون بیان نمودند که نماز خاشعانه بود... پرهیز از لغو.... پرداخت ذکات ... خروج از شهوات.... امانت دار بودن ... پای بندی بر تعهدات و حفاظت از نماز..... آنگاه پس از بیان این صفات برای انسان مومن و متقی بشارت میدهد ایشان را که اولئک هم الوارثون الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون )... اما اینکه فردوس چگونه مکانی است ؟؟؟ و چرا خداوند فرمودند یرثون ؟؟؟ انشالله در فرصتی دیگر برای شما عزیزان خواهم نگاشت.....
در این ایام الهی که مصادف است با ولادت هادی امت حضرت امام علی النقی علیه السلام از خداوند تبارک و تعالی مسئلت نماییم که به ما توفیق درک نماز خاشعانه عنایت نماید و ما را از جمیع بدی ها مصون و محفوظ بدارد و بر ما توفیق عنایت نماید بر سر عهد و پیمان ازلی خویش با حضرتش باشیم و پا از دائره ی هدایتش بیرون مگذاریم که لا یمکن الفرار من حکومته..... الهی و ربی بر ما توفیق عنایت نما که حافظ صلاه باشیم و لذت درک مناجاتت را فزون نما که لذتی جز او نجوییم و دل و روح خویش به ذکرت جلا نماییم .... الهی اگر بر سر عهد خویش نبودیم همه از غفلت بود که وای بر لحظه ی غفلت که تو شاهدی و ماغافل ..... الهی و ربی ..... ربنا آمنا بما انزلت واتبعنا الرسول وکتبنا مع الشاهدین وجاه محمد و آله الطاهرین ....