اگر در سازمانی افراد خود شیفته وجود داشته باشند ، به دلیل حاکم بودن رابطه سلطه و آزار دیگران ، ادامه کار در این سازمان با مشکل مواجه می شود .
خود شیفتگی یک ویژگی فطری ـ شخصیتی و بنیادی انسان است که بسته به نوع زمینه های ژنتیک افراد ، تربیت خانوادگی ، شرایط رشد و شرایط اجتماعی و محیطی ، ممکن است تشدید شده و یا شدت یابد ، به نحوی که بر سایر ویژگی های شخصیتی غالب شود . بدون تردید طیف ویژگی مقابل خود شیفتگی اعتماد به نفس بهنجار ، فروتنی ، افتادگی و سلامت نفس قرار دارد که این ویژگی ها در همه انسان ها به طور زمینه ای یا سرشتی وجود دارد ...
آنچه مورد بحث ماست ، خود شیفتگی نا به هنجار ، بیمار گونه و غیر طبیعی است . خود شیفتگی دارای ویژگی های بسیاری است که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم . احساس بزرگ منشی ، هوش و شخصیت برتر ، سرشناس و بی همتا بودن ، احساس مهم بودن و ویژگی های مشابه که این احساسات را در تفکرات مستمر فرد و در رفتار ها و کار های روزانه او نمایان می کند . همچنین اشتغالات فکری مستمر به این گونه تفکرات و باور مستمر در چنین ویژگی هایی ، غوطه ور شدن دایم در تخیلات ، آرزو ها و امید هایی که مبتنی بر چنین تفکرات و چنین دنیایی است که توسط این نوع خود شیفتگی ترسیم شده است . این افراد در پی تعریف و تمجید شنیدن از دیگران در جهت تایید ویژگی های بالا هستند و انتظار تایید و به‌به شنیدن از دیگران را دارند . آنها با کسب لذت بیش از اندازه از تعریف آرامش می گیرند و بر عکس ممکن است دچار به هم ریختگی و ناآرامی ها از نقد ها ، کم توجهی دیگران ، اخم و طرد شدن توسط دیگران و نشان دادن واکنشی هیجانی ، خشم گینانه و گاه درمانده نسبت به انتقاد دیگران شوند .
بدون تردید این ویژگی انتظار همراهی بی قید و شرط دیگران را در فرد ایجاد می کند که هر کوتاهی در این همراهی واکنشی سخت به همراه دارد . بهره کشی در روابط بین فردی در جهت تایید منافع فردی و ایده‌آل های فرد ، در حالی که به روشنی موجب نفی منافع نزدیکان عزیزان و دیگران شود ، از دیگر مشخصه های افراد خود شیفته است که موجب نوعی بهره کشی غیرعادلانه از روابط بین فردی می شود . فقدان همدردی با دیگران ، ادراک دیگران و عدم فهم احساسات و نیاز های دیگران از دیگر ویژگی های اوست . این در حالی است که اگر در چهره و رفتار مواردی از ابراز عواطف ، دلسوزی و تعریف و تمجید دیگران داشته باشند ، بیشتر در جهت منافع خود و یا ارضای خود خود شیفته است .
و در آخر فرد خود شیفته در شخصیت و چهره اجتماعی خود رفتار ها و روابطی متکبرانه ، خود خواهانه و مغرور دارد که به همراه آن احساسی از مهم بودن و باهوش بودن و سرشناس بودن قرار دارد . در مجموع به دلیل این دو ویژگی « تکبر و غرور » و « شخصیت والا » ارتباط با دیگران به طور پراکنده همراه با تمسخر ، نفی شخصیت دیگران و نادیده گرفتن منافع و ویژگی های دیگران است .
پیامد های خود شیفتگی
ویژگی خود شیفتگی دارای پیامدهایی برای فرد و جامعه است که از آن جمله :
مشکل در روابط شخصی ، خانوادگی ، شغلی و بین فردی و همچنین مشکل در سازمان های اداری ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی که در نهایت موجب بی‌ثباتی در عملکرد های فردی و اجتماعی فرد خواهد شد .
تنش هایی در روابط بین فردی ایجاد می کند که با مختل کردن روابط مورد انتظار موجب تهاجم و خشم بین دو طرف و یا قطع روابط می گردد .
در بسیاری از موارد که فرد خود شیفته با استفاده از هوش و توانایی های خود اوضاع را به نفع خود آرام می کند ، رابطه مستمری از سلطه ، بهره کشی ، دگر آزاری و رفتار های ناعادلانه در روابط فردی ، سازمانی شغلی و یا اجتماعی ایجاد می کند .
انجام رفتار های انتقام جویانه و مقابله ای و خشن در مورد دوستان ، نزدیکان ، همکاران و دیگران که در منافعی نزدیک قرار دارند ، به فراوانی در پیامد های خود شیفتگی دیده می شود .
برتری دادن به تصمیم گیری های احساسی ، هیجانی ، ذهنی و ایده‌آل گرایانه در روابط بین فردی به جای استفاده از روش های مبتنی بر حل مساله ، مبتنی بر مشاوره و یا استفاده از روش های عقلانی .
جمع‌بندی
بنابراین فرد خود شیفته به دلیل عدم تعادل در ویژگی شخصیتی با پیامد های رفتاری گوناگونی که ایجاد می کند ، مشکلات فراوانی برای فرد ، دیگران و جامعه ایجاد نموده و آنچنان تنش و درگیری ایجاد می نماید که ادامه رابطه با مشکل مواجه می شود .
حال اگر در سازمانی افراد خودشیفته وجود داشته باشند ، به دلیل حاکم بودن رابطه سلطه و آزار دیگران و همچنین به دلیل آنکه تصمیم‌گیری ها در چنین سازمانی مبتنی بر هیجان بوده و نه مبتنی بر حل مساله ، در نتیجه ادامه کار در این سازمان با مشکل مواجه شده و قطعا پا برجا نمی ماند .
تا حالا هیچ فکرکرده اید که ما آدم ها چرا اینقدر از هم دیگر دور شده ایم و چه عواملی باعث این فاصله ها شده است ؟ آیا تا بحال فکرکرده اید که اگر روزی واقعاً تنهای تنها شوید چه وضعیتی خواهید داشت .براستی علت این همه دوری وفاصله چیست ؟ خانواده اولین و تنها واسطه ارتباط جوانان با اجتماع است. درخانواده کودک ارزش ها وضد ارزش ها،اصول وقواعد اخلاق را‌می آموزد، چه از لحاظ عاطفی،شناختی و... بچه ها وابستگی خاصی به خانواده دارند و برای آنهاخانواده مهمترین نقش را در زمینه ی تأمین نیازهای روانی دارد. درزمانهای گذشته بیشتر نیاز انسان درمحیط خانواده تأمین می شد. ولی به تدریج با شهرنشین شدن انسانها تأمین همه نیازها ازتوانایی خانواده خارج شده و خانواده ها تأمین این نیازها را به گروههایی به نام مؤسسه واگذارکرده اند. امروزه هرمؤسسه می کوشد تا بخشی ازنیازهای فردی و اجتماعی مردم را تأمین کند. خیلی از ما به نوعی دچارروزمرگی شده ایم و یک سیکل بسته را هر روز تکرارمی کنیم. اعضای خانواده هم خیلی کم همدیگر را می بینند چه برسد به اینکه سریک سفره بنشینند و با هم غذا بخورند. تعداد کسانی که می دانند اسم همسایه هایشان چیست انگشت شمارند وآنهایی که با همسایه هایشان رفت و آمد می کنند، نایاب! رفت وآمدهای فامیلی هم به تماسهای تلفنی تبدیل شده اند ! هرچیزی که قبلاًدسته جمعی بودنش باعث شادی و ایجاد صمیمیت می شد حالا دیگر انفرادی برگزار می شود! حتی کم رنگ شدن صمیمیت ها می تواند علت های بسیاری داشته باشد، علتهایی که شاید به این سادگیها به ذهنتان نرسد.
صمیمیت به معنی علاقه‌ای واقعی و به دوراز هر نوع آلایش‌است . یکی ازمصداق های صمیمیت دور هم جمع شدن و گپ زدن های دوستانه یا خانوادگی است. درگذشته تدارک یک مهمانی و دور هم جمع شدن ها، هزینه زیادی نداشت، اما اکنون تقریباً دوره برگزاری مهمانی های دوره ای به سر رسیده است و شاید چون یکدیگر را خیلی کم می بینیم، با هم صمیمی هم نیستیم.
یکی دیگر از عوامل دوری خانواده ها کم شدن اعتماد افراد نسبت به یکدیگر است. چون افراد فکر می کنند، نمی توانند یکدیگر را بشناسند و ممکن است اگر با کسی صمیمی شوند، مورد سوءاستفاده قرارگیرند، بنابراین ترس ازاین قضیه باعث می شود ازهم فاصله بگیرند.
یکی دیگر از این عوامل، تغییر سبک معماری گذشته با سبک معماری جدید است .اگر به خاطر داشته باشید ، درزمانی نه چندان دور سبک معماری منازل با سبک معماری امروزی خیلی تفاوت داشت. درآن زمان معماری خانه ها به صورت سنتی بود (اتاق هایی درامتداد هم دراطراف حیاطی که دروسط آن حوضی قرارداشت)، درحالی که درحال حاضر دیگر از آن معماری خبری نیست و به معماری مدرن تغییر یافته است .سبک معماری سنتی خود به طور غیرمستقیم حس گروهی انسانها را افزایش می داد، چون کارهایشان را در حضور یکدیگر و با هم انجام می دادند، حس همدلی و صمیمیت نیز در بین آنها افزایش می یافت. حتی متاسفانه در حال حاضر گسترش وسایل تفریحی انفرادی همچون انواع بازی های رایانه ای، دسترسی به اینترنت و چت، انواع شبکه های تلویزیونی و ماهواره ای و … باعث شده است افراد ترجیح دهند اوقات فراغتشان را به تنهایی بگذرانند. همین قضیه خود تا حدی باعث دور شدن افراد ازهم می شود. بررسی ها نشان داده است، کودکانی که ارتباط قوی با مادربزرگ و پدربزرگ خود دارند پیشرفت تحصیلی بهتری دارند و در میان جمع بزرگ ترها نیز راحت حرفشان را می زنند.
ما در شرایط فعلی در جامعه با آدم هایی روبرو می شویم که برایشان مهم است که ماشین لوکس و فلان گوشی موبایل را داشته باشند اما برایشان اصلاً مهم نیست که چه دوستی داشته باشند. این یک فاجعه است! انسان هایی که نه به دیدن تئاتر می روند، نه با رمان آشنا هستند، نه با نویسندگی و هنر. جامعه فقط آنها را با پول آشنا کرده است. و این موضوع آنها را نسبت به دیگران سردتر و بی تمایل تر می نماید.
چه باید کرد؟
۱- همه باید سعی کنند از هر فرصتی برای ایجاد شادی و صمیمیت بیشتر با اعضای خانواده استفاده کنند. مثلاً همه با هم غذا بخورند، همه با هم به مهمانی بروند، حتی دسته‌جمعی عصرانه ساده‌ای را به همراه چای در حیاط خانه صرف کنند و گپ بزنند.
۲- باید انسان هایی توسعه یافته تربیت کنیم. یعنی انسانی که علاوه بر خودش به دیگران نیز فکر کند. انسانی که معتقد است پیشرفت فردی عالی است و پیشرفت جمعی متعالی است. یکی از مهمترین نکاتی که باید در بحث تربیت انسان توسعه یافته در نظر داشته باشیم، ایجاد مکان های فرهنگی جمعی است؛ مثل ورزشگاه ها، فرهنگسراها، سالن های تئاتر که از این طریق انسان ها را به توسعه یافتگی جمعی تشویق کنیم و همینطور صمیمیت ها و دوستی ها را با این گردهمایی ها و شادی های جمعی افزایش دهیم.
3 - صله ی رحم موضوع مهم دیگری است که به تدریج با گسترش آپارتمان نشینی، کمرنگ شدن فرهنگهای سنتی نظیر مهمان نوازی و جایگزین شدن فرهنگ غربی سودمحوری و فردگرایی و کمرنگ شدن انگیزه های دینی کاهش یافته است. بنابراین با گسترش این ارزش ها می توانیم الگو های موثری برای نسل های پس از این باشیم.
4- شاید بد نباشد متوجه این موضوع باشیم که ابزارهای مدرن ارتباطی نه تنها انسانها را به هم نزدیک نکرده اند، بلکه برعکس باعث فاصله گرفتن و دور شدن مردمان از یکدیگر و انزوای هرچه بیشتر آنها شده است.پس اجازه ندهیم که این تکنیک های اطلاع رسانی جایگزین شنیدن صدا و دیدن روی عزیزانمان باشد.
با وجود درآمد ناچیز و برنامه کاری فشرده ای که دارید ، خیلی دشوار است که کار را کنار بگذارید و برنامـه بریزید که به مسافرت بروید . ولی بیرون رفتن ، حتی برای مدتی کوتاه هم که شده ، برای سلامتی شما بسیار مفید است واقعاً به نفعتان نیست که سفر رفتن را نادیده بگیرید .
از سفرتان بهترین استفاده را ببرید !
اگر پیشنهاد یک سفر کاری به شما شده است ، قبول کنید چون باعث می شود تجربیاتتان بیشتر شده و موقعیت شغلیتان هم بهتر گردد . به علاوه موجب می شود که محیط کارتان هم ، هر چند به طور موقت ، تغییر کند .
اگر می خواهید به سفری تفریحی بروید ، دقت کنید که چه همراهی برای خود انتخاب می کنید . اگر از نامزد غرغرو یا رفیق بی پولتان خسته شده اید ، ممکن است این سفر به تجربه ای پر استرس تبدیل شود که همه ی منفعت هایی که می تواست برایتان داشته باشد را از بین ببرد .
گاهی اوقات مجبورید به تنهایی سفر کنید . این باعث می شود که افراد جدیدی را ملاقات نموده و ارتباطات جدیدی با دیگران ایجاد کنید ، ضمن اینکه به شما این آزادی را می دهد که هر چه دوست دارید انتخاب کنید . البته نوع سفری که انتخاب می کنید خیلی مهم است . سعی کنید که کاملا مطابق میلتان باشد . اگر عاشق گردش کردن و بازدید از جا های دیدنی هستید یا از استراحت کردن تمام روز کنار دریا لذت می برید راهی شهر شوید .
از طرف دیگر ، اگر می خواهید در حال خوردن نوشیدنی کمی هم آفتاب بگیرید ، این بهترین انتخاب ممکن خواهد بود .
مسافرت ، چه کاری چه تفریحی ، می تواند فواید بسیاری هم برای جسم و هم فکر شما داشته باشد . در زیر به بعضی از فواید سفر برای سلامتی شما اشاره می کنیم .
1 - فشار و استرستان کم تر خواهد شد
سفر به شما این امکان را می دهد که کمی استراحت نموده و فشار های روحی را از خودتان دور کنید . سفر خستگی شما را از بین می برد . حتی اگر سفری کاری باشد و شما مجبور باشید که ساعت های متمادی در کنفرانس هایی شرکت کنید ، در عوض با کشور یا شهر جدیدی آشنا خواهید شد . ممکن است مسافرت اضطراب و استرس هم داشته باشد ، به خصوص اگر سفر شما همراه با گردش و بازدید از جا های دیدنی باشد و یا شما نیاز به آشنایی با زبان های مختلف داشته باشید و یا مقصدتان شهری شلوغ باشد . اما استرس سفر یک استرس مثبت است و مثل اضطراب شما از کار زیاد یا زندگی روزمره نیست . کاهش فشار و استرس روحی همیشه به سلامتی شما کمک خواهد کرد .
2 - تنوعی به زندگیتان خواهید داد
طبق جمله ای که می گوید : " هر تغییر و تنوعی به اندازه استراحت خوب است ." ، مسافرت از هر نوعی که باشد باعث می شود که شما ، هر چند به مدتی کوتاه ، از زندگی عادی خود دور شده و همین مسئله به تنهایی انرژی زیادی به شما می دهد . اینکه بخواهید برنامه روزانه خود را کمی تغییر دهید ، می تواند به عنوان نوعی درمان برای شما محسوب شود و این کار از کسل و خسته شدن فکر و جسم شما جلوگیری می کند .
3 - از هوای آزاد بهره خواهید برد
در طی سفر شما بیشتر بیرون از ساختمان و در هوای آزاد خواهید بود تا اینکه طبق معمول داخل چهاردیواری اتاقتان در اداره حبس شوید . اینطوری می توانید بیشتر از هوای تازه و سالم لذت ببرید . اگر برای گردش به کوهستان یا برای استراحت به کنار دریا بروید ، نسبت به روز های عادی عمیق تر تنفس خواهید کرد و اکسیژن بیشتری به بدنتان وارد خواهد شد . همچنین می توانید از آفتاب گرفتن هم استفاده ی زیادی ببرید ، به شرط اینکه احتیاط های لازم برای جلوگیری از آفتاب سوختگی را فراموش نکنید .
4 - فعالیت جسمی بیشتری خواهید داشت
سفر با یکسری فعالیت بدنی اضافی همراه خواهد بود . ممکن است شما در برنامه سفرتان شنا در دریا یا گردش و بازدید از مکان های دیدنی یا والیبال ساحلی را گنجانده باشید ، ولی حتی اگر هم بخواهید تمام روز را به استراحت بپردازید باز هم از ماندن در خانه بهتر است و بیشتر پیاده روی خواهید کرد و در کل نسبت به برنامه عادی همیشگیتان فعالیت جسمی بسیار بیشتری خواهید داشت .
5 - از غذا خوردن لذت خواهید برد
حتی اگر به سفری دریایی بروید یا پیوسته در استراحتگاهی اقامت کنید ، خیلی کم تر از زمانی که در منزل خود هستید از غذا های آماده استفاده خواهید کرد . غذا خوردن در رستوران قطعاً خیلی بهتر از غذا هایی است که به سرعت آماده می شوند و با مایکروفر پخته می شوند . احتمالاً در طی سفر غذا های فرنگی را در خارج از کشور امتحان خواهید کرد . دیگر نگران وعده های غذایی و میزان کالری مصرفیتان نیستید و به راحتی از مزه کردن غذا های خوشمزه مختلف لذت خواهید برد .
6 - رفتارهایتان را اصلاح خواهید کرد
برنامه ریزی هم قسمتی از تفریحاتتان است . زمانی که سفری در پیش دارید ، یکنواختی و کار سخت از ساعت 9 تا 5 و همیشه منتظر وقت استراحت بودن به نظر قابل تحمل تر می شود و باعث می گردد که بهتر با مشکلات کاری کنار بیایید . سفر کردن دید و احساس تازه ای نسبت به فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف به شما داده و به شما کمک می کند که از زندگی بیشتر لذت ببرید . بنا به مقصدی که انتخاب می کنید ، سفر حتی باعث می شود دید تازه ای نسبت به شهر خودتان هم پیدا کنید .
7 - اشخاص مختلفی را ملاقات خواهید کرد
سفر کمک می کند تا افراد مختلفی را از سرتاسر جهان ملاقات کنید . اجتماعی بودن و معاشرت کردن نوعی درمان به حساب می آید و همچنین باعث می شود که با فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف آشنا شوید .
8 - خاطره ای به یاد ماندنی خواهید داشت
اگر تواناییش را دارید که به هر کجا که دوست دارید سفر نمایید ، این کار را بکنید چون ممکن است بعد ها پشیمان شوید . پس اگر همیشه آرزو داشتید که به استرالیا سفر کنید ، الان وقتش است .
9 - با همسرتان ارتباط جدیدی برقرار خواهید کرد
سفر به شما این امکان را هم می دهد که بدون فکر کردن به وظایف و مسئولیت های خانه زمان بیشتری را با همسرتان بگذرانید و کمی به گذشته برگردید . مطمئناً گذراندن اوقاتی خوش کنار همسرتان در سفر خیلی بهتر از دعوا کردن سر نوبت شستشوی ظروف است .
چمدان هایتان را ببندید !
سفر کردن یکی از فعالیت هایی است که نباید نادیده گرفته شود . اگر زیاد به مسافرت می روید ، سعی کنید بیشتر روی فواید آن مطالعه کنید چون اینگونه از سفرتان بیشتر لذت خواهید برد .
از فرصت هایی که برای مسافرت برایتان پیش می آید نهایت استفاده را برده و از تاثیری که بر جسم و روحتان دارد استقبال کنید . سفر می تواند خیلی برای سلامتیتان مفید باشد ، پس چمدان هایتان را ببندید و راهی شوید . سفر خوش