چطور با اضطراب فرزندان خود در زمان کنکور روبه رو شده و مقابله کن

وظیفه پدر و مادرها آن است که از همان سال‎های نخستین، به فرزندان خود بیاموزند که دبستان جای خوبی است که در آن مکان، انسان درست می‎خواند، دوستان جدید پیدا می‎کند و وارد دنیای تازه‎ای می‎شود که خیلی خیلی بهتر از خانه و بودن در کنار پدر و مادر است. این مسأله ممکن نمی‎شود مگر آن که پدر و مادرها بیاموزند، یاد بگیرند و به این حقیقت پی ببرند که مهد کودک و آمادگی، به همان اندازه دبستان دارای اهمیت و اعتبار است. ثابت شده است کودکانی که این مراحل را پشت سرهم سپری می‎کنند بسیار اجتماعی‎تر و موفقتر از سایرین بوده و همچنین کمتر از دیگران دچار اضطراب می‎شوند تا آنجا، که سپردن کودکان زیر یک سال به مهد کودک، کوچکترین لطمه شخصیتی و رفتاری را در پی نخواهد داشت.
2- نباید از کودکان موجوداتی قالبی بسازند که نهایت موفقیت را در شاگرد اول شدن بدانند، بلکه باید از همان ابتدای کودکی به ایشان بیاموزند که از تو تلاش و پشتکار می‎خواهیم و اگر هم نمره کم آوردی شرمنده نشو، ولی سعی کن که در دفعات بعد اشتباهات خود را جبران کنی.
3- به آنان بیاموزند که افراد موفق کسانی نیستند که بیش از سایرین درس می‎خوانند بلکه آنان که کمتر از دیگران ولی عمیقتر درس خوانده و سعی در رفع اشتباهات گذشته دارند پیروز‎ترند و به آنها بگویند که در جلسة کنکور هیچ کس از وی سوال نمی‎کند چند بار فلان جزوه را خوانده‎ای؟ بلکه معنای کنکور این است که فرد به چه میزان، متوجه مطالب آن جزوه شده است. بسیاری از جوانان کنکوری بر این باورند که اگر بیست بار یک جزوه خاص را بخوانند بدون شک موفق می‎شوند و اگر کمتر بخوانند هرگز موفق نخواهند شد. این یک باور نادرست است که در رفع آن باید به آنان کمک کرد.
4- اگر اینگونه افراد در جلسات پیش آزمون کنکور شرکت می‎کنند به آنان بیاموزید که بلافاصله پس از ختم جلسه، یک مداد و کاغذ بردارد و نتایج ضعف خود را در زمینه‎هایی از قبیل: درک مفاهیم ریاضی، مقایسه ضعف در درک پاراگرف‎های طولانی، ضعف درسریع نوشتن، ناتوانی در رعایت یا تقسیم وقت در آزمون‎های طولانی که حاوی 150 تا 200 تست چهار جوابی به مدت 2 ساعت است یادداشت کنند. به جوان کنکوری بگویید فردا خیلی دیر است، پس همین امروز نقاط ضعف خود را یادداشت کن، وگرنه فردا یادت می‎رود که اشکال‎هایت چه بوده است.
5- به او بگویید با دیگران مشورت کن که چه نوع جزوه‎ای می‎خوانند و از چه نوارهای درسی استفاده می‎کنند و یا چه کلاس‎های خاصی را می‎گذرانند، اما تصمیم گیرنده نهایی خودت هستی، هیچ وقت با طناب دیگران ته چاه نرو و به اشتهای دیگران غذا نخور. اگر متن درسی را خوب و درست درک کنی و بفهمی، ارزش آن معادل هزار تست چهار جوابی است و در مقابل اگر او هزار تست بزنی نمی‎تواند جای درس‌هایی را که عمیق فهمیده‎ای را بگیرد.
6- باورهای مذهبی وی را تقویت کنید و به وی قوت قلب بدهید و بگویید که خداوند از نیت خوب او با خبر است و حامی و حافظ وی خواهد بود. اگر خود شما(پدر. مادر. نزدیکان و دوستان ) همگی نگران آینده و سرنوشت وی هستید به گونه‎ای رفتار کنید که به او آرامش بدهید و یک قیافه خونسرد به خود بگیرید؛ توجه داشته باشید که یک انسان مضطرب، هیچ گاه نمی‎تواند به دیگران آرامش خاطر بدهد.

حال به تعریف اضطراب می‎پردازیم و پاسخ به این پرسش که آیا این مقداری استرس و اضطراب در زندگی تحصیلی و شغلی خوب است یا خیر؟ اضطراب گرچه کلمة نگران کننده‎ای است، اما وجود آن در حد معقول و متعادل، خوب است؛ منظور، آن حدی است که به طور مثال اگر از کتاب دور شوید، احساس کنید وقتتان تلف می‎شود و در نتیجه زود به سراغ درس‎هایتان بروید اما اگر این اضطراب موجب شود که وقتی درسی را می‎خوانید، دائماً به فکر نتیجة کار باشید که چه خواهد شد و با خود بگویید که اگر قبول شوم یا قبول نشوم چه می‎شود، این اضطراب منفی است و اگر به آن دچار هستید، باید با واقع‎بینی از آن اجتناب کنید. سعی کنید در زمان باقیمانده، فقط به خود درس‎ها و به نفس علم آنها بپردازید و فقط به آن بیندیشید. درجلسة آزمون نیز همین‎طور عمل کنید. برای ارزیابی نتیجه، سپس از امتحان و سپس از دریافت کارنامه خوب، فرصت کافی دارید.

درس را به خاطر خود درس و به خاطر آموختن بخوانید، نه اینکه هر مبحثی را که مطالعه می‎کنید با خود حساب کنید با دانستن این مبحث چند درصد به نمره‎ام اضافه می‎شود. در ادامه باید گفت: وجود میزان معینی از اضطراب در زندگی امروزی طبیعی است و در واقع، غالباً استرس به ما انرژی و انگیزه مورد نیاز برای مقابله با چالش‎های روزمره را می‎دهد. این نوع استرس به ما کمک می‎کند که در یک رقابت، خودمان را در سطح بالاتری نشان دهیم و به اهدافمان دست یابیم.

در اینجا می‎خواهیم اضطراب در زمان قبل و بعد از کنکور را بررسی کنیم.

علائم زیر می‎تواند ناشی از اضطراب باشد:

1- تپش قلب، نفس تنگی، حالت تهوع، بی‎قراری، احساس ضعف، بی‎حالی و سستی، عرق سرد، دل پیچه دل درد، تکرار ادرار، سرگیجه، حواس پرتی و...
2- اضطراب در جلسه کنکور و یا هر امتحانی باعث می‎گردد که علاوه برعلائم فوق، حافظه و تمرکز ذهن به هم ریخته و یاد‎آوری آنچه را که یاد گرفته‎اید دچار مشکل شده و حالت فراموشی به شما دست دهد.
3- اگر احساس می‎کنید که اضطراب کنکور دارید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا از بروز حالت‎های فوق پیشگیری کنید، مطمئن باشید که بامختصری دارو، آرامش لازم را به دست خواهید آورد.
4- هیچگاه فراموش نکنید که شما نهایت سعی و تلاش خود را کرده‎اید و در حد لازم و با به کارگیری توانایی‎هایی که داشته‎اید به درس خواندن پرداخته‎اید. لذا، بیشتر از این به خودتان فشار نیاورید.
5- به تغذیه، خواب و استراحت خود بیشتر توجه کنید. در 24 ساعت 6 تا 7 ساعت را خوب بخوابید و توجه داشته باشید که مغز شما به استراحت نیاز دارد.
6- نگرانی شما هیچ تأثیری در نتیجة کنکور ندارد، بلکه باعث می‎گردد که اضطراب شما شدت یابد که این مسأله در نتیجه کنکور، اثر منفی می‎گذارد.
7- چند روز مانده به کنکور را، به استراحت، گردش، تفریح ، ورزش و آنچه که شما را آرام و خوشحال می‎سازد بپردازید.

در جلسة کنکور و در پاسخ به سوالات بهتر است موارد زیر را رعایت کنید:

الف: سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و اگر پاسخ سؤالی را نمی‎دانید به آن اهمیت ندهید بلکه به سؤالات بعدی بپردازید. ب: ابتدا به سؤالات ساده‎ای که وقت کمتری می‎گیرد پاسخ دهید. ج: در مرحله دوم، به سؤالاتی که نسبتاً سخت است و نیاز به کمی فکر کردن دارد پاسخ دهید. د: دروقت باقی مانده به سؤالاتی که سخت و مشکل می‎باشند بپردازید. ه: هیچگاه وقت خود را صرف سؤالاتی که نخواند‎ه‎اید و یا نمی‎دانید نکنید. و: بدانید که درپایان جلسة کنکور، ذهن شما و فکر و حافظه شما خسته شده است. بنابراین به پاسخ‎هایی که داده‎اید شک نکنید و آنها را دست کاری نکنید. مطمئن باشید جواب‌هایی که داده‎اید صحیح و درست است. ز: تنظیم وقت را با تعداد سؤالات فراموش نکنید.

بعد از کنکور:

1- توجه داشته باشید که کنکور پایان یافته و نگرانی و اضطراب شما در نتیجه کنکور، هیچ تأثیری نخواهد داشت. در انتظار نتیجه کنکور، زندگی را به خود سخت نگیرید.
2- سعی کنید تنها نمانید، بلکه به کارهای عقب مانده، معاشرت با افراد خانواده، گردش، ورزش، و تفریح و ... بپردازید.
3- این را بدانید که خوب زندگی کردن و خوشبخت بودن، حتماً درگرو قبولی و ورود به دانشگاه نیست.
4- اگر اولین سالی است که کنکور می‎دهید و قبول نشدید، می‎توانید یک سال دیگر را صرف درس خواندن کنید.
5- اگر دومین سالی است که کنکور می‎دهید و قبول نشده‎اید، بیشتر ازاین وقت خود را هدر ندهید
6- راه ‎های دیگری را برای زندگی کردن انتخاب کنید و هرگز بیکار نمانید.
7- تاسف خوردن، گریه کردن، غمگین بودن، اضطراب، گوشه نشینی، پرخاشگری، عصبانیت و ... هیچ تغییری درنتیجه کنکور به وجود نخواهد آورد. سعی کنید در روند زندگی خود، این واقعیت و بسیاری از واقعیت‎های تلخ و ناکامی‎های دیگر را و آنچه را که برخلاف میل و خواسته شما است بپذیرید.