غفلت از نماز

با توجه به اینکه از نماز در دین اسلام با عنوان هایی نظیر ستون دین، سیمای دین و ... نامبرده شده است و اثرات بسیاری نیز چه از بعد فردی و چه از جنبه اجتماعی برای آن شمرده شده است. بدیهی است که اگر جوانی گرفتار یک یا چند مورد از موارد بازدارنده از نماز شد،  از برکات و آثار نماز بی بهره شده و به علاوه دچار آسیب هایی نیز خواهد شد. در ادامه به برخی از آسیب هایی که فرد به علت غفلت از نماز به آنها مبتلا می شود بطور مختصر اشاره خواهد شد:
1) ابتلا به تنگی معیشت در دنیا:
می دانیم که از مهمترین مصادیق ذکر در دین مقدس اسلام نماز است. کسی که از نماز غفلت می ورزد و از ذکر خدا روی بر می گرداند، فرموده خداوند متعال در قرآن کریم، دچار زندگی سخت و تنگی در معیشت می شود:
و من اعراض عن ذکری فان له معیشه ضنکا
و هر کس از یاد من اعراض کند همانا (در دنیا) معیشتش تنگ می شود (طه 124)
علامه طباطبایی (ره) در تفسیر این آیه می فرمایند:
«اگر خداوند فرموده کسی که از ذکر من اعراض کند معیشتی ضنک یعنی تنگ دارد برای این است که کسی که خدا را فراموش کند و با او قطع رابطه نماید، دیگر چیزی غیر دنیا نمی ماند که به آن دل ببندد و آن را یگانه خود قرار دهد، در نتیجه همه  کوشش های خود را منحصر در آن کند و فقط به اصلاح زندگی دنیایش بپردازد و روز به روز آن را توسعه بیشتری داده وبه تمتع از آن سرگرم شود و این معیشت او را آرام نمی کند، چه کم باشد و چه زیاد، برای اینکه هر چه از آن به دست آورد به آن حد قانع نگشته و به آن راضی نمی شود و دائما چشم به اضافه تر از آن می دوزد بدون اینکه این حرص و تشنگی اش به جایی منتهی شود. پس چنین کسی دائما در فقر و تنگی بسر می برد.
2) ابتلا به اضطراب و افسردگی:
کسی که از نماز غفلت ورزد چون تکیه گاه مطمئنی در برابر مشکلات و مسائل خود ندارد دچار اضطراب و نگرانی شده و نهایتا به افسردگی مبتلا می شود، چون خود نماز یکی از عوامل اصلی از بین برنده اضطراب و افسردگی می باشد.
«بیماری روانی به عنوان اصلی ترین مساله در غرب مطرح است، اضطراب و افسردگی به عنوان بزرگترین بیماری روانی غرب دامنگیر همه کسانی شده که از مذهب و رفتارهای مذهبی گریزان بوده اند. در کتاب عوامل فراموش شده در بهداشت روانی، ذکر شده که روانشناسان به کمک محققان دیگر به این نتیجه رسیده اند که اگر بخواهیم بیش از 50 درصد از کسانی که به عنوان بیماری روانی بستری شده اند و تخت ها را اشغال کرده اند  را درمان کنیم. ناگزیر باید از مذهب بعنوان مهمترین عامل درمان این بیماران روانی بهره مند شویم.
یکی از نکات مثبت نماز،  راز و نیاز با خدا و بیان مشکلات و مسائل در درگاه خدا و طلب یاری از او است که این مساله در کاهش اضطراب و ناراحتی فرد بسیار موثر است چرا که روانشناسان معتقد اند یادآوری و بازگویی مشکلات به وسیله شخص موجب کاهش شدت اضطراب و تخفیف ناراحتی ها و مشکلات می شود.
3) از بین رفتن تکیه گاه برای غافل و عدم آرامش:
کسی که از ذکر خدا که به گفته قرآن تنها عامل آرامش بخش است،  روی گردان و غافل شود، بتدریج آرامش خود را از دست می دهد. بنحوی که برای بدست آوردن آن باید به نماز متوسل شود. دکتر توماس هایسلوپ می گوید: «مهمترین عامل خواب آرامش بخشی که من در طول سال های متمادی تجربه و مهارتم در مسائل روانی بدان پی بردم، همین نماز است. همچنین پیامبر اکرم (ص) هنگام فرا رسیدن وقت نماز می فرمودند: ای بلال با اذان ما را به آرامش برسان.
علاوه بر این که شخص مومن با نماز به آرامش دست پیدا می کند، پس از نماز به عنوان تعقیقات نماز به دعا و نیایش مشغول می شود که این خود به تداوم آرامش درونی باری مدتی پس از نماز کمک می کند. یکی دیگر از عواملی که سبب آرامش فرد می شود وجود تکیه گاهی مطمئن است تا در مشکلات به آن تکیه زده و آرامش خود را از دست ندهد، قرآن کریم این تکیه گاه مطمئن را نماز دانسته ومی فرمایند: یا ایهاالذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلوه ان الله مع الصابرین
ای اهل ایمان در پیشرفت کار خود صبر و مقاومت پیشه کنید و به ذکر خدا و نماز توسل جویید که خدا یاور صابران است ( سوره بقره آیه 153 )
4) سقوط و اسارت فرد غافل:
به نظر کارل فیزیولوژیست معروف فرانسوی یکی از شرور ناشی از فقدان نیایش در میان یک ملت سقوط آن ملت است، بر اساس این بینش می شود گفت: بی نمازی پذیرش بند اسارت بیگانه و مقدمه سقوط قطعی یک ملت اسلامی است و نماز برج و بارویی است که جامعه های مسلمان را از جملات و آسیب های شیطان حفظ می کند. امام علی (ع) می فرمایند:
انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداو و البعضا» فی الخمر و المسیر و یصدکم عن ذکرالله و عن الصلوه
فهل انتم منتهون
شیطان قصد دارد که بوسیله شراب و قمار میان شما عداوت و کینه برانگیزد و شما را از ذکر خدا و نماز باز دارد پس شما آیا از آن دست بر می دارید.
(تا با فتنه و فریب شیطان مبتلا به انواع بلاها نشوید)؟
5) دست و پا زدن در دریای شک و تردید:
«به گفته یکی از روانکاوان بزرگ، دینداری و ایمانداری در عصر ما یک ضرورت است از آن بابت که ایمان ستونی است که ما را در طوفان زندگی از افتادن و مغلوب شدن نگاه می دارد. آن کسی که مذهب ندارد همچون غریقی است که مداوم در دریای شک و تردید و بی تکلیفی دست و پا می زند و هر روز و هر ساعت ایده ای دارد و با خود و طبیعت خود و اهل دنیا پیوسته در جدال و کشمکش است.تقویت دین مخصوصا برای نسل نوجوان به دلیل کنترل اضطراب درونی که از خصایص این سن است کنترل و تعدیل غریزه جنسی که آغاز بیداری اش در نوجوانی است و ... در کل آشنا کردن و پایبند کردن نوجوان حب وجود حسابرسی دقیق در آفرینش ضروری است.
6) کاهش قوه تخیل و خلاقیت در فرد غافل:
تحقیقات نشان داده است که بچه هایی که با احساس مذهبی رشد کنند از قدرت تخیل بیشتر برخوردارند و بالطبع خلاقیت بیشتری دارند.
اگر ما به زندگی مخترعان و مکتشفان و نام آوران تاریخ علوم و تکنولوژی در دنیا مروری بکنیم، خواهیم دید که از جمله ویژگی های این افراد این بود که از احساس مذهبی زیبایی برخوردار بوده اند و وقتی بحث از احساس مذهبی است بالطبع رفتار مذهبی که نمودش در نماز تجلی می کند بیشتر به ذهن متبادر می شود.
7) تبعیت غافلان از هدایت شیطانی در جامعه:
وجعلناهم ائمه یهدون الی النار
و ما قرار می دهیم ایشان را پیشوایانی که پیرامون خودشان را هدایت می کنند به سوی راه های شیطنت و راه های آتش و دروازه های کفر و فساد و شهوت و تباهی.
و ایشان هستند که با تفکر و اندیشه و با شیطنت و تبهکاری خودشان برای مردم نیایش ها و راه و روش هایی را درست می کنند تا آنان را به سوی فساد و تباهی سوق بدهند و از آنجا که پیروی و قدرت و ثروت خود را از طریق ظلم  و ستم به دست آورده اند، پیرامون خود را نیز به ظلم و ستم، البته به نام علم و صنعت و رفاه و سعادت دعوت می کنند.
همانند این رفتاری که امروز در جهان غرب و در آمریکا ملاحظه می شود و اینان طبیعتا جامعه ها را به سوی تباهی و عناد و فراموشی یاد خداوند و فرو رفتن در شهوات و دور شدن از اخلاق انسانی سوق می دهند.
8) بی تفاوتی غافل نسبت به حجاب اسلامی:
زن بی حجاب همچون میوه شاخه ای است که از دیوار باغ به بیرون آویزان است و هر رهگذری به سوی آن دست دراز می کند و حجاب برترین حفاظ و حصاری است که زن را از خطر بیگانه حفظ می کند و بهترین کلاس تمرین و آموزش درس حجاب، خواندن نماز از سوی بانوان است. چه اینکه زن موظف است در هر شبانه روز پنج مرتبه با حجاب کامل رو به درگاه پروردگار یکتا بایستد و با او راز و نیاز کند و درست به همین دلیل است که نوک حمله تهاجم فرهنگی دشمن مساله حجاب و نماز است و در کتاب «بدون دخترم هرگز» که به وسیله دشمنان انقلاب اسلامی نوشته شده و بعدا به صورت فیلم درآمده است دو موضوع بیشتر مورد تهاجم واقع می شود، یکی نقش زن و ارزشی که زن در جمهوری اسلامی دارد و دیگر مساله نماز، چه نماز جماعت و چه نماز جمعه.
9)  حضور در محافل غیر ارزشی:
پر واضح است که شخصی که با نماز رابطه ای ندارد با مسجد نیز قطع رابطه می کند و اوقات خود را بیشتر در مجالس لهو و لعب و مراکز خرید و ... می گذرانند و مسلم است که از نظر پروردگار عالم، برترین جاها مساجد هستند، در این مورد به ذکر یک حدیث از نبی مکرم اسلام (ص) بسنده می کنیم که می فرمایند: «محبوبترین جای شهرها نزد خداوند مسجد است و منفورترین جای دنیا نزد او بازار است.»
10) گرفتار شدن غافل در شهوات:
همانگونه که در سوره عنکبوت، خداوند متعال نماز را عامل دوری انسان از فحشا و منکرات بر شمرده اند در آیاتی نیز اولین اثر غفلت از نماز و ضایع کردن نماز را تبعیت از شهوات و گرفتار شدن در باتلاق شهوات برشمرده است از جمله در آیه 59 سوره مریم می فرمایند:
اولئک الذین انعم الله علیهم ... . اذا تتلی علیهم آیات الرحمن خرو سجدا و بکیا فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصوه و اتبعوا الشهوات فسوف یلقون غیا
آنان کسانی بودند که مورد انعام پروردگار واقع شدند... مردمی که هر گاه آیات خدای رحمان بر آنان تلاوت می شد ، سجده کنان و گریه کنان به روی می افتادند. سپس مردمی جانشین آن قوم خدا پرست شدند که نماز را تباه و خواهش های دل را پیروی کردند. زود است که گمراهی خود را ببینند و گرفتار شر شوند.
برای بیان تاثیر شدید غفلت از نماز در ابتلا به شهوات و گناهان به روایت زیر اشاره می کنیم: «روایت شده که زنی خدمت پیامبر(ص) رسید و عرض کرد ای رسول خدا به یارانت بفرمایید بروند با شما کاری دارم ... سپس گفت شوهر دار بوده ام ، مرتکب زنا شدم ..، بچه به دنیا آمد او را در خمره سرکه خفه کردم و سرکه نجس را به مردم فروختم. رسول خدا (ص) پس از بیان حکم گناه وی، فرمودند: آیا می خواهی بدانی چرا درون این چاه افتاده ای و این گناهان را مرتکب شده ای؟ من گمان می کنم که تو نماز عصر نمی خوانی؟
11) سستی در انجام وظایف:
غفلت از نماز عامل غرق شدن در شهوات، و شهوات نیز عاملی است برای سست شدن در انجام وظایف، کندی می گوید: آمریکا آینده دردناکی پیدا خواهد نمود. چه جوانان غرق شهواتند و دیگر حاضر نیستند وظایفی را که به آنان محول می گردد بخوبی انجام دهند و از میان هر هفت جوانی که به سربازی اعزام می شوند شش تن آنان نالایق و سست از آب در می آیند.
12) قطع ارتباط غافل با علمای دین:
از جمله مواردی که دشمنان انقلاب اسلامی به دنبال آن هستند قطع ارتباط جوانان با علمای دین است.
«مستر همفر جاسوس کهنه کار انگلیس می نویسد:  باید اساس هر گونه نماز جماعتی را با اشاعه اتهامات به ائمه جمعه و جماعات بر هم زد و از استقبال مردم ار آن کاست مخصوصا لازم است دلایلی بر فسق و فجور امام جماعت ارائه داد تا هر گونه رابطه ای بین امام و مردم با سوظن و دشمنی با او از میان برود.
آسیب های فراوان دیگری نیز بر سر راه غفلت کنند از نماز وجود دارد که به علت محدودیت و رعایت اختصار از آنها صرف نظر می کنیم.