شب قدر

ما این قرآن عظیم الشان را (که رحمت واسع و حکمت جامع است) در شب قدر نازل کردیم و چه تو را به عظمت این شب قدر آگاه تواند کرد، شب قدر (به مقام و مرتبه) از هزار ماه بهتر و بالاتر است در این شب فرشتگان و روح (جبرئیل) به اذن خدا (بر مقام ولایت نبى و امام عصر (عج) از هر فرمان (و دستور الهى و سرنوشت مقدرات خلق را) نازل مى گردانند، این شب، رحمت و سلامت و تهنیت است تا صبحگاه.

شب قدر شب خداست که درآن تمام ملائکه و افضل آنها روح به زمین مى‏آیند و با حضور در پیشگاه آقا امام زمان(عج) تمام امور را به حضرت تقدیم مى‏دارند؛ این شب، شب اتصال زمین به آسمان است و شب یافتن کلید هستى.
شب قدر، شبى است که درآن تقدیر خلق و اجتماع اندازه‏گیرى مى‏شود و با ارائه به ‏محضر مقدس حضرت مهدى(عج) صلاحیت آن امور تایید و یا رد مى‏گردد.
شب قدر شبی است که انسان قدرش را نمى‏داند مگر آنان که قدرشناس همه خوبیها هستند .
شب قدر معادل هزار ماه و یا به عبارتى 84 سال مى‏باشد. این لیله عزیز معادل‏ عمر یک انسان و بلکه بیشتر مى‏باشد . فضل این شب به مراتب بیشتر ازعمر یک انسان است، حتى اگر در راه خدا و نیکى ‏به خلق صرف شده باشد.
خوشا آنان که از حق برگرفتند
از این پس عشق را در برگرفتند
خوشا آنان که در شام ‏شب قدر
کتاب الله را بر سر گرفتند

کلمه «تنزل‏» در آیه 4 سوره قدر مى‏گوید: نزول ملائکه بر زمین با توجه به صیغه مضارع این فعل‏ هم اکنون نیز ادامه دارد منتها این نزول درهر دوران بر انسان کامل آن زمانه ‏است.
هر کس به اندازه قدر خویش این شب را درک مى‏کند.
شب قدر شب عروج از فرش به عرش است، شب انتظار است، انتظار فرج مولا و کسى که‏ قدر ندارد، قدر ندارد.
دراین شب فاصله زمین و آسمان به حداقل مى‏رسد و دعاى بندگان مستجاب مى‏شود و درهاى ‏غفران الهى به روى بندگان باز مى‏باشد.
چه مبارک سحرى بود و چه فرخنده شبى
‏آن شب قدر که این تازه براتم دادند
در این شب باید روح را صفا داد و خود را آماده نمود براى درک سرنوشت ‏خوب، روزى حلال و حوادث دلپذیر روحانى و معنوى.
شب قدر، شب تقدیر پروردگار است و درعین حال شب تصمیم‏ انسانهایى که مى‏توانند دراین شب خود را آماده کنند براى تبعیت از اسلام عزیز وقرآن کریم.
شب قدر، شب بریدن ازغیر خدا و پیوستن به معبود است.
قدر، شب مقدرات است…
(شهود) ((شب قدر)) یا ((لیلة القدر)) مشهورترین نام این شب است. مفسران درباره اینکه چرا این شب را ((شب قدر)) گفته اند و ((قدر)) به چه معناست، سه معنا را انتخاب کرده اند:
1- قدر = شرف و منزلت
((مرحوم طبرسى)) گوید: ((از آن رو به این شب، قدر گفته اند که داراى شرف و پایه اى بلند و شانى عظیم است. مثل اینکه گویند: مرد داراى قدر; یعنى داراى شرف و منزلت. چنان چه قرآن مى فرماید: ، یعنى عظمت و شان خدا را آن گونه که باید به جا نیاوردند. ((ابوبکر وراق)) گوید: ; آن شب را ، قدر نامیدند، از این رو که انسان ها با زنده داشتن آن به قدر و منزلت مى رسند. دیگران نیز گفته اند: شب قدر است، زیرا کارهاى خدایى را در آن شب پاداشى بزرگ و گران سنگ است. گروهى دیگر نیز گفته اند: شب قدر است، چون کتابى گرانبها بر پیامبرى بلند مرتبه و گرامى، براى امتى بلند پایه با دستان فرشته اى گرانقدر نازل شده است. در قدر و منزلت شب قدر همین بس که سوره مبارکه (قدر) در شان آن نازل شده است.
2- قدر = تنگی و ضیق
یکى از معانى (قدر) ضیق و تنگى است.
این شب را از آن رو (قدر) گفته اند که زمین به واسطه کثرت فرود فرشتگان در آن شب، تنگ مى شود. زمین در این شب، سرشار از فرشتگانى است که تا سپیده دم، هم صدا با زمینیان به احیاى آن شب مى پردازند و به وظایف خویش مى رسند. در این زمینه قرآن کریم مى فرماید: (تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر).
3- قدر = تقدیر و اندازه گیرى
بسیارى از دانشمندان این معنا را پذیرفته اند; چون در این شب، همه چیز اندازه گیرى مى شود، به آن شب قدر گفته مى شود. از جمله مقدرات این شب، سرنوشت افراد، جامعه، حوادث و پیش آمده، مانند جنگ، زلزله، پیروزى، شکست، سعادت و شقاوت و…است. در این شب، سرنوشت افراد و جوامع و هر آنچه با سرنوشت انسان ها ارتباط دارد، بر اساس حکمت و مصلحت رقم مى خورد. (در او تقدیر و تفصیل کنند; هر کار که مشحون به حکمت است، نقص را بر او راه نبود و هر چه در آن سال خواهد بود از آجال و اقسام، در این شب تقدیر کنند).
از حضرت امام رضا (ع)، روایت شده است که:
(…یقدر فیها ما یکون فى السنه من خیر او شر اومضره او منفعه او رزق او اجل و لذلک سمیت لیلة القدر) (4); این شب را لیلة القدر نامیده اند، چون آنچه مربوط به سال است، از قبیل خوبى، بدى، زیان، سود، روزى (معیشت) و مرگ و ولادت در آن شب اندازه گیرى مى شود.
امام صادق(ع)، خطاب به (ابوبصیر) فرمودند:
; اى ابو محمد، در شب قدر حاجیان مشخص شده و پیشامدها و مرگ ها و روزیها و آنچه مربوط به آن سال است تا سال آینده (شب قدر دیگر) رقم مى خورد; پس آن را در شب بیست و یکم و بیست سوم ماه جستجو کن البته اینکه خداوند بر پایه حکمت و مصلحت، تقدیر امور مى فرماید، به شایستگى و ظرفیت و حال افراد و جوامع بستگى دارد.
قدر، باران رحمتى است که در جویبار هر فرد و هر جمع به اندازه او جارى است. شخصیت افراد به گونه اى شکل گرفته که بعضى از آنان توان پذیرش جریان رودى وسیع از رحمت و برکت قدر را دارند و برخى دیگر، زمینه کمترى براى جذب رحمت و عنایت دارند; برخى، هیچ گونه آمادگى ندارند تا آنجا که زمینه وجودشان چون سنگى سخت و نفوذ ناپذیر است. حقیقت شب قدر از نوع حقایق قرآنى است و همان طور که قرآن شفا و درمان است، شب قدر نیز این گونه است.
قرآن غذاى سالم روح انسان هاست. این غذاى دلپذیر براى روان سالم لذت بخش است. اما اگر کسى بیمار باشد، نه تنها از این سفره رنگین دلپذیر و غذاى شفابخش بهره اى نمى برد، بلکه براى او مایه آزردگى است. از این رو، در قسمت دوم، آیه کریمه مى فرماید: و همین قرآن براى ستمکاران مایه تباهى و زیان است. گفتیم که در شب قدر سرنوشت انسان ها بر اساس حکمت و مصلحت رقم مى خورد. بى گمان، این تصمیم گیرى درباره آینده اشخاص و امت ها با گذشته آنان پیوند خورده است، اما اینکه در این شب چگونه تصمیم گیرى و تقدیر مى شود و چه مراحلى پشت سر گذاشته مى شود و نقش عنصر. انتخاب چیست؟