دروغ

حضرت امیر المؤمنین - علیه السّلام - فرمود که: «بنده‏ای مزّه ایمان را نمی‏یابد تا دروغ را ترک کند، خواه دروغ از روی شوخی و هزل باشد یا از جدّ».



دروغ از جمله گناهان کبیره، بلکه زشت‎ترین گناهان و خبیث‏ترین آنها است. صفتی است که انسان را در دیده‏ها خوار، و در نظرها بی‏وقع و بی‏ارزش می‏سازد. و سرمایه خجالت و شرمندگی، و باعث دل شکستگی و رنج و اندوه می گردد. سبب و اساس ریختن آبرو در نزد خلق خدا، و باعث سیاه‏روئی دنیا و آخرت است.

چون حرمت دروغ را دانستی، پس اگر اعتقاد به خدا و رسول، و ایمان به روز جزا داری، باید از آن اجتناب کنی و خود را از آن نگاه داری.
و طریقه خلاصی از آن، این است که: پیوسته آیات و اخباری که در مذمّت آن رسیده در پیش نظر خود داشته باشی و بدانی که: دروغ گفتن، باعث هلاکت ابدی و عذاب اخروی است. پس از آن، ملاحظه نمایی که هر دروغگویی در نظرها ساقط، و در دیده‏ها خوار و بی‏اعتبار، و احدی اعتناء به سخن او نمی‏کند، و پست و ذلیل و خوار می‏گرددو اغلب اوقات آن است که: دروغ گفتن، باعث رسوایی و فضیحت، و بازماندن از مقاصد و مطالب می‏گردد. و عزت انسان تمام می‏گردد.

از جمله اسباب رسوایی دروغگو، آن است که: خدای - تعالی - فراموشی را به او مسلّط ساخته و به این جهت دروغی را که می‏گوید فراموش می‏کند و خلاف آن را می‏گوید و رسوا می‏شود.

از حضرت صادق - علیه السّلام - منقول است که: «هر که زبان او راستگو باشد، عمل او پاکیزه است. و هر که نیّت او نیک باشد، روزی او زیاد می‏شود. و هر که با اهل خانه خود نیکویی کند، عمر او دراز می‏شود». و فرمود که: «نظر به طول رکوع و سجود کسی نکنید وفریب آن را نخورید، زیرا:
می‏شود این امری باشد که به آن عادت کرده باشد، و به این جهت نتواند ترک کند. و لیکن نظر به صدق کلام و امانتداری او کنید، و به این دو صفت، خوبی او را دریابید»

حدیث عشق

بیدار شو دلا که جهان جای خواب نیست

ایمن درین خرابه نشستن صواب نیست

از خفتگان خاک چه پرسی که حال چیست

زان خواب خوش که هیچ کسی را جواب نیست

طیب حیات خواستن از آسمان خطاست

کز شیشه‌ی دلیل امید صواب نیست

تاراج گشت ملک دل از جور نیکوان

ای دل برو که برده و بران خراج نیست

مشنو حدیث بی‌خبران در بیان عشق

دانی که احسن القصص اندر فسانه نیست

با نوجوانان چگونه رفتار کنیم

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: به شما سفارش می کنم که نسبت به نوجوانان نیکی کنید زیرا آنها نازک دل هستند.

نوجوانی یکی از بحرانی ترین دوران های زندگی فرد است. نوجوان از مرز کودکی گذشته و وارد مرحله نوینی شده که درزندگی او منحصر به فرد است زیرا درعبور از مرحله کودکی به مرحله نوجوانی بایستی از صخره های لغزان نوجوانی گذشت و تحولات گوناگون در این مرحله نیز حاکی از حساسیت آن است.

نوجوانی ، دوران رشد و تکامل جسمانی ، فکری، عاطفی، معنوی و اجتماعی است. ورود به دوره نوجوانی فرد را با مشکلات فراوانی دست به گریبان می سازد و درجامعه ما که بیشترین جمعیت آن نوجوانان هستند مسلما نمی توان این جمعیت فعال را نادیده گرفت. پس لازم است که والدین و مسئولین با مشکلات نوجوانان آشنا شوند تا بتوانند با آنها رفتاری درست داشته باشند.
نوجوان
نوجوانی دوره ای از زندگی فرد را تشکیل می دهد که حد فاصل پایان دوره میانسالی کودکی و آغاز بزرگسالی است. نوجوان به علت پایگاه مبهم خویش (یعنی نه کودک و نه بزرگسال) اغلب خود را با کودکان کم سن و سال تر در خانواده ، با والدین و معلمان و دیگر اعضای جامعه خود در تعارض عاطفی می یابد. او می خواهد دیگران بدانند که بزرگ شده است ولی احساس می کند که دیگران او را کاملاً درک نمی کنند و حتی مسئولیت کافی به او نمی دهند. نوجوانان درمقابل عقاید و نظرات همسالان خویش حساسیت خاصی دارند. به طوری که به داوری و قضاوت آنان بیش از بزرگسالان ارج و ارزش می نهند.
ویژگیهای دوره نوجوانی
1 – آهنگ رشد جسمی سریعتر می شود و کودکِ دوره پرجنب و جوش قبل را به جوانی خستگی ناپذیر بدل می سازد.

2 – از لحاظ رشد عقلی، کودک مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته و در آستانه تفکر انتزاعی قرار می گیرد.

3 – تنوع خوی و خصلت با وضوح هرچه تمام تر آشکار می شود.

4 – رقابت با خود و رقابت با دیگران را تکمیل می سازد.

5 – نوجوان تقریباً از همه کسانی که اکنون در زندگی او مقامی داشته اند سلب اعتماد کرده، بی حوصله و یاغی می شود.

6 – استعدادهای خاص به تدریج بروز می کند و تفاوتهای فردی آشکار می شود.

7 – برای نوجوان سئوالات متعددی مطرح می شود و در همان حال جوابهای دیگران کمتر او را قانع می کند.

8 – دوره وابستگی به سر آمده و ، نوجوان می خواهد زندگی مستقل خود را پایه ریزی کند.
ماهیت مشکل نوجوان
نوجوانان معمولاً دارای مشکلات ویژه ای هستند که در دوران کودکی کمتر در آنان مشاهده می شود، ماهیت این مشکلات نیز به نحوی با مشکلات بزرگسالی متفاوت است.

دوره نوجوانی اغلب به عنوان دوره مشکل ، غیر قابل پیش بینی تعریف شده است . دراین دوران مشکلات نوجوانان به دوشکل کلی نمایان می شود ، مشکلاتی که نوجوانان از دوران کودکی در رفع آن کوشش داشته و هیچ وقت در حل آنها موفق نبوده است و مشکلات ویژه که قسمت عمده آنها دررابطه با مرحله رشد او کاملاً طبیعی به نظر می رسد.
ماهیت مشکلات نوجوانان
مطالعات علمی نشان می دهد ، دوره نوجوانی دارای مشکلات بسیاری است که باید به شیوه ای رضایت بخش، هم برای نوجوان و هم برای گروه اجتماعی او حل و فصل شود. نوجوانی برای خود فرد نیز مشکل ساز است ، زیرا نوجوان با نقش جدید خود در زندگی، کاملاً سازگاری نیافته و در نتیجه اغلب سردرگم، نامطمئن مضطرب است. مهمترین این مشکلات عبارتند از :

اختلال در تصویر بدنی، بحران هویت ( خودشناسی ) ، مشکل اجتماعی نشدن، مسئله روانی، ترس، نگرانی، خشم، عصبانیت، احساس حقارت، تعارض، اضطراب، دشواریهای تحصیلی و اعتیاد.
راه حل و توصیه ها
همانطورکه برای هر مشکلی راه حل خاصی وجود دارد ، برای مشکلات نوجوانان نیز راه حلهای مختلفی وجود دارد. اگر خانواده ها به مقوله ی خود ارزشمندی یا عزت نفس نوجوانان بها دهند خیلی از مشکلات و اختلالات رفتاری فرزندان خود را حل کرده و در شکل گیری شخصیت آنها تأثیر می گذارند.

1 – در برخورد با نوجوانان ، ملایم و منطقی باشید.

2 – هیچگاه نظرات خود را به نوجوانان ، تحمیل نکنید.

3 – تجارب موفقیت آمیز نوجوانان را افزایش دهید.

4 – نوجوانان خود را با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا کنید.

5 – نسبت به احساسات و عواطف نوجوانان خود بی تفاوت نباشید.

6 – توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی درخانه (میان پدر و مادر) ، در روحیه یا رفتار نوجوان منعکس می شود.

7 – به بهانه ی گفتگو با نوجوانان ، اهداف خود را به آنها القا نکنیم.

8 – تحملِ نوجوان را برای مواجه شدن با ناکامی های اجتماعی افزایش دهید.

9 – برای پرکردن اوقات فراغت نوجوانان ، اهمیت بسیاری قائل شوید.

از سقراط پرسیدند چرا بیشتر با جوانان مجالست و هم نشینی می کند؟ پاسخ داد که شاخه هاینازک و تَر را می توان راست کرد ولی چوبهای سخت که طراوت آنها رفته باشد به استقامتنگراید .